ZONGULDAK HAKKINDA

 Cumhuriyet sonrası kurulan ilk il.
"Zonguldak'ın derin toprakları altındaki servet-i madeniyye ne kadar kıymetli ise,bizim nazarımızda Zonguldak da o kadar kıymetli bir vilayetimizdir."
M.Kemal Atatürk - Zonguldak,26 Ağustos 1931

Zonguldak adının kaynağına ilişkin üç değişik görüş bulunmakatadır. Birinci görüş,kent merkezinin Üzülmez deresinin ağız kısmında yer alması ve derenin ilk çağda " Sandra"adıyla anılması,burda kurulan yerleşimin "Sandraca " adını taşıması nedeniyle,zamanla bu adın Zonguldak'a dönüştüğü görüşüdür. İkinci görüşe göre, yörenin sazlık ve bataklık olması ve bunun yörede "zongalak" olarak adlandırılmasına bağlı olarak, sözcüğün zamanla değişerek bugünkü halini aldığı şeklindedir. Son görüşe göre ise kent adını , ocakları ilk işleten fransız ve belçika şirketlerinin kentin hemen yanındaki Göldağı mevkiini nirengi noktası almaları sonucu,Göldağı kesimi yada bölgesi anlamına gelen " Zone Gguel Dagh" ın Türkçe okunuş almıştır.

Zonguldak antik dönemde Bithynia ve Paphlagonia sınırlarının kesiştiği noktada bulunmaktaydı. Bölgede,Hitit,İskit,Mariandin,Frig,Megara,M,let, Boietya,Kimmer,asur Pers,Makedon,Roma,Bizans,Ceneviz ve Türk kavimlerinin izlerini görmek mümkündür.Özellikle Kdz.Ereğli(Herakeia Pontica) ve Filyos'ta (Tieon) kurulan ticari iskelelere bağlı olarak gelişen yerleşim birimlerinin kalıntıları günümüze kadar ulaşmıştır.Ereğli kalesi tarihi surlar, su sarnıçları,Heracles sarayı,Crispos anıt mezar, Çeştepe,fener kulesi,Bizans kilisesi,Filyos antik limanı,Filyos kalesi,açık hava tiyatrosu,kemerleri bunlardan bazılarıdır. Filyos Kalesi 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet'in Amasrayı almasıyla birlikte yörede Türk egemenliği pekişmiştir.1829 yılında taşkömürünün bulunmasıyla farklı bir önem kazanan bölgede 1848'de ilk kömür ocakları kurulmuş;19.yy. sonunan doğru ingiliz,fransız,belçika,rus şirketleri taşkömürü üretimi yapmak üzere yöreye gelmişleridir.Yöredeki şirketlerin haklarını korumak ve üretimi artırmak bahanesiyle fransız askerleri önce Zonguldak'ı ardından Ereğli'yi işgal etmiş(1919);ancak Zonguldak ve çevresinde oluşturulan Müdafa-i Hukuk Cemiyetlerine bağlı milis güçlerinin karşı koymasıyla 18.06.1920'de Ereğli'den 21.06.1920'de ise Zonguldaktan çekilmek zorunda kalmışlardır.Zonguldak,1 Nisan 1924 tarihinde, Cumhuriyet sonrası kurulan ilk il olma ünvanını kazanmıştır.